Eerlijkere belastingheffing, dus meer geld voor de EU
We mochten in de aanloop naar het debat allemaal een standpunt presenteren waarover vervolgens gedebatteerd zou worden. Lamassoure begon. Zijn eerste mededeling bracht mij direct in opperste verwarring. Zat ik in het verkeerde debat? Hij meldde namelijk dat hij zich zorgen maakte over het budget van de Europese Unie. Er moest meer geld naar de Unie, wilde die zijn taken verder adequaat kunnen uitoefenen. Maar wat heeft dit in godsnaam met eerlijke belastingheffing van doen? Het gaat immers om het incasseren van middelen en niet het uitgeven daarvan. Het bleef lang onduidelijk waarom juist hij met dit argument aankwam. Een liberaal die pleit voor meer overheid en voor meer geld voor de overheid. Zo zout heb ik het nog nooit gegeten. Maar de aap kwam al snel uit de mouw. CCCTB, de afkorting voor de nieuwe vennootschapsbelasting zoals Europa die wenst in te voeren, gaat een bron van EU-inkomsten worden en onderdeel uitmaken van het nieuwe budget van de Europese Unie. Maar, en ik verviel in herhaling toen ik me die vraag stelde, ging dit debat niet over fair taxation?
Europese vennootschapsbelasting van minimaal 25%
Moscovici kwam als tweede aan het woord. Hij was vrij duidelijk. Voor het einde van zijn termijn (en dat is eind 2018) dient de CCCTB te zijn geaccepteerd door alle lidstaten, want alleen op die wijze zou er sprake zijn van een belastingsysteem dat eerlijk en afgewogen is. Het gebruiken van structuren door bedrijven om goedkoper financiële middelen naar landen buiten de Europese Unie te sluizen, dient te worden afgekapt. Saint-Amans vroeg zich af of de commissaris wist dat als gevolg van de OESO-BEPS plannen veel ontwijkings- en ontduikingsstructuren niet langer mogelijk zijn. Hij kreeg geen antwoord. Ik wees hem nog op het feit dat het Amerikaanse belastingrecht is veranderd waardoor offshore structuren sowieso tot het verleden behoren. Ook hier reageerde hij niet inhoudelijk op. Op mijn opmerking dat daarnaast zijn systeem ook onevenredig oneerlijk zou zijn voor de kleinere staten, waarin immers alles duurder is, reageerde hij met de zuinige toezegging dat hij hier aandacht aan ‘zou willen’ besteden.
Wat niet uitdrukkelijk werd benoemd door de commissaris noch door Lamassoure is het feit dat het Europees Parlement die harmonisatie niet wil voor bedrijven met een jaaromzet van meer dan € 750 miljoen, zoals ooit voorgesteld, maar voor alle bedrijven. Dit geldt dan dus ook voor de pizzakoerier bij u in het dorp. Gelukkig mogen de lidstaten wel blijven concurreren op de directe belastingen (een grondrecht binnen de EU) doordat ze zelf het tarief mogen vaststellen. Uitgangspunt hierbij is wel dat dit tarief niet lager mag worden dan 25%! Ik heb werkelijk geen idee onder welke steen deze politici dit hebben uitgebroed, maar blijkbaar beschouwen zij de Europese Unie als een eiland in een wereld met verder alleen wat magere afhankelijke economieën die braaf zullen buigen voor alles wat Brussel uitdenkt.
Vennootschapsbelasting moet extra melkkoe van Brussel worden
Maar voor hen die zich de afgelopen weken boos hebben gemaakt over de Europese begroting die met 300 miljard omhoog moet, komt ineens ontluisterende reden achter al deze veranderingsprocessen. 3% van de toekomstige vennootschapsbelastingopbrengsten (CCCTB-opbrengsten) moet naar Brussel. Nu is dat nog 0. Vandaar het EU belang CCCTB zo breed mogelijk toe te passen en het tarief zo hoog mogelijk te maken. Dat noemen ze dan ‘fair taxation’. Ik noem dat een extra melkkoe.
‘Fair taxation’ alleen vanuit EU-perspectief gezien
Maar daar hield het niet bij op. Ik vroeg Moscovici of hij het op deze plaats al eerder beschreven UNCTAD World Investment Report 2015 kende? Dit rapport van de VN beschrijft feitelijk de noodzaak om belastingontwijking juist te handhaven. Gelooft u het niet? Bij het investeren in ontwikkelingslanden, zo concludeerde UNCTAD, worden grote risico’s gelopen. Door gebruik te maken van structuren via landen met gunstigere belastingsystemen wordt de mondiale prijs van een dergelijke investering feitelijk verlaagd ter compensatie van dat risico. Wordt belastingontwijking echter onmogelijk, dan blijven slechts die grote investeringsrisico’s over en dus zullen partijen eerder hun geld investeren in andere delen van de wereld waar die risico’s beperkter zijn. Dit betekent dat investeringen in ontwikkelingslanden zullen opdrogen. UNCTAD waarschuwt hier duidelijk voor en heeft die boodschap ook in latere jaren herhaald. Ik wilde hierover met Moscovici in debat, maar hij gaf niet thuis. Hierop kon ik plenair niets anders kon dan concluderen dat ‘fair taxation’ naar de mening van de Europese Commissie alleen maar beoordeeld behoeft te worden vanuit het EU-perspectief. De rest van de wereld doet daarbij niet terzake.
Nederland belastingparadijs = stemmingmakerij
Ook vroeg ik Moscovici of hij zich realiseerde dat hij als eurocommissaris geen politieke rol vervult maar een gouvernementele. De laatste maanden erger ik me aan dagelijkse door de Europese burgers bekostigde social media campagnes waarin zowel de Commissie alsook Moscovici de burger uitleggen waarom Europees optreden noodzakelijk is. U zou als voorbeeld de iedere keer door hen aangehaalde ‘Panama papers’ moeten opzoeken en u zult zien dat er bijna geen multinational tussen zit. U herinnert zich wellicht de lijst van tax havens zoals opgemaakt door OXFAM. OXFAM degradeerde zichzelf door alle bekende tax planning landen een enquêteformulier te sturen met vragen over hun systeem. Een handje vol landen was zo eerlijk en zo transparant dat ze die ook beantwoordde. Nederland was er natuurlijk een van. En dus staan wij hoog op de lijst van belastingparadijzen en de meeste landen die in de markt bekend staan als belastingparadijs niet. Toch worden juist deze voorbeelden vaak aangehaald. Alles is geënt op het verkrijgen van support van de Europese burgers door onjuiste of onvolledige informatie de wereld in te sturen. Stemmingmakerij is daarbij het belangrijkste instrument. Dat is gedrag van een politicus die al framend probeert zijn zin te krijgen. Maar een ‘overheidsinstelling’ zoals de Europese Commissie, zou zich hier verre van moeten houden. En dit geldt temeer voor Moscovici, het opperhoofd.
Dubbele belastingheffing voor internetgiganten
Een laatste onderwerp dat aan de orde kwam, is de zogenaamde digitale economie. Hier ontspon zich een discussie tussen commissaris Moscovici en Lamassoure. Deze discussie gaat erover dat bedrijven als AirBNB, Zalando en Alibaba geen belasting betalen over de winst die ze hier genereren. Lamassoure wilde geen haast maken om dit recht te zetten, want hij acht het (terecht) van belang dat er een oplossing komt die goed is. Moscovici stelde keer op keer dat er snel iets moet gebeuren en dat dit niet tot het einde van het jaar (waarin zijn termijn voorbij is) kon wachten. Zijn voorstel: equalisation levy, zeg maar een soort belasting over de opbrengsten in een land, vergelijkbaar met een omzetbelasting). Dit heeft echter het vervelende gevolg dat de belastingheffing in het land waarin omzet wordt gemaakt, niet leidt tot een corresponderende vermindering van belasting in het land waar het bedrijf is gevestigd met als gevolg dat er dus dubbele belasting ontstaat. Voor Moscovici was dat geen probleem aangezien hij de zaal trachtte te overtuigen dat iedereen inmiddels weet dat digitale bedrijven sowieso geen belasting betalen. Deze boodschap, die hij en de Commissie ook bijna dagelijks via social media de wereld in slingeren, verbijstert. De usual suspects zijn veelal de Amerikaanse en de Chinese internetgiganten en die betalen toch echt serieus belasting over hun resultaat. In China was dat altijd al zo en in Amerika is dat sinds dit jaar zo. Maar Moscovici blijft volharden in een werkelijkheid die de zijne is maar niet die van de wereld waarin hij leeft. Ook Saint-Amans was fel in zijn verweer tegen deze ongenuanceerde stelling van Moscovici. Zo verwordt ‘fake news’ waartegen de Europese Commissie zo graag ageert, onderdeel van een officiële campagne van de Europese Unie om verdergaande invloed op de fiscale systemen van de Europese Unie te verkrijgen. Trump zou het niet beter hebben kunnen doen…..
Het Paard van Brussel ontmaskerd
Ik wilde bij het afscheid nog graag even Moscovici de hand drukken. Hij verdient mijn respect zoals ik ook zou willen dat hij mij respecteert. Maar hij was al gevlucht. Zoals hij veel te laat binnenkwam om vooral geen direct contact met zijn debaters te hoeven ondergaan, zo vertrok hij met de stille trom. Hij was niet blij. Die domme Hollander had zijn Trojaanse paard gedegradeerd tot een ezel aangezien hij het nieuwe Paard van Brussel, dat niet één maar alle lidstaten een loer draait, had ontmaskerd. ‘Fair taxation’ binnen de Europese Unie, wat een gotspe. En dat is geen mythe…